Regels voor werken met gevaarlijke stoffen aangescherpt
Onlangs heeft de overheid de regels voor het werken met gevaarlijke stoffen aangescherpt, met name voor stoffen die schadelijk kunnen zijn voor de voortplanting. Denk hierbij aan stoffen die de vruchtbaarheid, zwangerschap en/of borstvoeding negatief kunnen beïnvloeden.
Deze regels golden al langer voor kankerverwekkende en stoffen die gevaarlijk zijn voor het erfelijk materiaal, nu dus ook voor de voortplanting. Werknemers dienen beter beschermd te worden tegen de risico’s hiervan.
Waarom deze wijzigingen?
De wijziging is een direct gevolg van een aanpassing binnen de Europese richtlijn voor werken met gevaarlijke stoffen, de zogenaamde CMRD. Stoffen die gevaarlijk zijn voor de voortplanting, ook wel reprotoxische stoffen genoemd, zijn hierin opgenomen. Denk hierbij aan stoffen zoals geneesmiddelen, hormonen, weekmakers/oplosmiddelen, lijmen/lakken, schoonmaak- en bestrijdingsmiddelen. Blootstelling aan dit soort chemicaliën kan leiden tot verminderde vruchtbaarheid, geboorteafwijkingen en beschadiging van het (ongeboren) kind. Een en ander is verder uitgewerkt in de Arbo regelgeving.
Wat is er gewijzigd?
Omdat deze stoffen ernstige gevolgen kunnen hebben voor een werknemer, worden ze gelijkgesteld aan het gevaar wat kankerverwekkende (carcinogene) stoffen kunnen veroorzaken. Werkgevers zijn nu verplicht om een gedetailleerde risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) uit te voeren, specifiek gericht op stoffen die schadelijk zijn voor de voortplanting. Ook moeten zij passende maatregelen nemen om de blootstelling te minimaliseren en de werknemer beter voorlichten hierover.
Wat betekenen deze regels voor werkgevers?
Veel beroepen/functies kunnen in aanraking komen met dit soort reprotoxische stoffen, denk aan schilders, hoveniers, boeren, laboranten, schoonmakers maar ook werknemers in de zorg, bouw- en maakindustrie. Als werkgever moet je nu meer doen om de veiligheid van je werknemers te waarborgen.
Updaten van de RI&E
- Zorg ervoor dat je RI&E up-to-date is en dat deze specifiek aandacht besteedt aan stoffen die gevaarlijk zijn voor de voortplanting (de zgn. H-stoffen/zinnen). Per gebruikte stof of situatie zal een risicoanalyse moeten worden gemaakt met daarbij evt. passende maatregelen.
- Preventieve maatregelen
Denk hierbij aan technische maatregelen zoals afzuiginstallaties, ventilatie maar ook organisatorische aanpassingen zoals het beperken van de tijd dat werknemers blootgesteld worden aan gevaarlijke stoffen en/of beschermingsmiddelen (PBM’s). Vervanging door een andere, minder schadelijke stof is natuurlijk ook een optie.
- Voorlichting en training:
Werkgevers zijn verplicht goede voorlichting en training te geven over de specifieke risico’s van werken met deze stoffen en de voorgeschreven veiligheidsmaatregelen. Dit houdt in dat er meer nadruk ligt op hands-on training en voortdurende educatie over het veilig omgaan met gevaarlijke stoffen.
Reprotoxische stoffen met een gevaarklasse in de categorie 1 vallen per direct hieronder. Voor stoffen uit de categorie 2 geldt nu nog alleen een beperkte blootstellingsregistratie. Wel gaat de nieuwe Nederlandse richtlijn verder dan de Europese. Bedrijven moeten de registratie van blootstelling maar liefst 40 jaar bewaren. De EU-richtlijn schrijft 5 jaar voor maar met 40 jaar kan men beter de eventuele gevolgen analyseren. Ook stoffen waarvan niet duidelijk is of er een veilige waarde van is, worden beschouwd als stoffen zonder veilige drempelwaarde. Zie hiervoor ook de Nationale grenswaardenlijst.
Conclusie
De aangescherpte wetgeving rond gevaarlijke stoffen legt een grotere verantwoordelijkheid bij werkgevers om een veilige werkomgeving te waarborgen. Door tijdig de nieuwe regels te implementeren en werknemers goed te voorlichten, kunnen risico’s aanzienlijk worden beperkt.
Met een tool als Cross Approach kan een RI&E eenvoudig worden bijgewerkt en passende maatregelen worden genomen. Ook kunnen gevaarlijke stoffen hiermee worden beheerd en veiligheidsinformatie gedeeld.
Bronnen & verwijzingen:
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2024/05/23/nieuwe-regels-voor-werken-met-voor-de-voortplanting-gevaarlijke-stoffen
https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/voor-de-voorplanting-giftige-stoffen
https://www.nlarbeidsinspectie.nl/onderwerpen/kankerverwekkende-en-mutagene-stoffen
https://www.ser.nl/nl/thema/arbeidsomstandigheden/Grenswaarden-gevaarlijke-stoffen
https://echa.europa.eu/nl/understanding-cad-and-cmd